มังงะกับการเติบโตของวัฒนธรรมอ่านในสังคมไทย

[Chigaru]

ในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา วัฒนธรรมการอ่านของคนไทยมีการเปลี่ยนไปอย่างยิ่ง โดยยิ่งไปกว่านั้นในกลุ่มเยาวชนรวมทั้งวัยรุ่น ซึ่งหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ช่วยปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับคนพวกนี้ก็คือ มังงะ หรือการ์ตูนประเทศญี่ปุ่น มังงะเปลี่ยนเป็นหนึ่งในตัวกลางที่เชื่อมโยงเด็กไทยไปสู่โลกของหนังสือ แล้วก็ในขณะเดียวกันก็ส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาทางด้านจินตนาการ ภาษา แล้วก็การคิดเชิงวิพากษ์
 
 มังงะในประเทศไทยเริ่มเข้ามาอย่างเป็นจริงเป็นจังในช่วงสมัย 80 รวมทั้ง 90 ผ่านแมกกาซีนการ์ตูนรายสัปดาห์แล้วก็สถานที่พิมพ์ที่ซื้อลิขสิทธิ์มาจากญี่ปุ่น มังงะเรื่องดังในสมัยนั้น ยกตัวอย่างเช่น ดราก้อนบอล เซเลอร์มูน หรือซามูไรร่อนเร่ ได้สร้างปรากฏการณ์ในตลาดหนังสือเด็กและเยาวชนไทยอย่างมากมาย จนกระทั่งตอนนี้ หลายเรื่องยังคงมีฐานแฟนๆเหนียวแน่น รวมทั้งมีการนำกลับมาพิมพ์ใหม่ในต้นแบบฉบับสะสมหรือฉบับดิจิทัล
 
 หนึ่งในเหตุผลที่มังงะสามารถแทรกซึมเข้าสู่สังคมไทยได้ดิบได้ดีเป็น ความสามารถในการเล่าที่น่าติดตาม พร้อมด้วยภาพประกอบที่สวยและสื่ออารมณ์ก้าวหน้า มังงะหลายเรื่องไม่ได้เน้นแค่ความเบิกบานใจเท่านั้น แต่ว่ายังแฝงไปด้วยบทเรียนชีวิต ข้อคิดทางด้านสังคม รวมทั้งมุมมองต่อโลกที่มากมาย ได้แก่ ความเที่ยงธรรม ความเด็ดเดี่ยว มิตรภาพ ความรัก หรือแม้กระทั้งใจความสำคัญด้านจิตวิทยา
 
 ในด้านของการพัฒนาความสามารถ มังงะช่วยส่งเสริมความชำนาญการอ่าน การเขียนจำ รวมทั้งการแปลความหมายเนื้อหาได้อย่างมีคุณภาพ โดยเฉพาะในกรุ๊ปเด็กที่อาจไม่ค่อยสนใจหนังสือเล่มหนาๆมังงะก็เลยเป็นตัวเลือกที่ช่วยกระตุ้นให้เด็กอยากเปิดอ่านหนังสือ และก็ก่อให้เกิดการพัฒนาความสามารถการอ่านอย่างสม่ำเสมอ
 
 นอกเหนือจากนั้น มังงะยังช่วยเปิดโลกทัศน์ของผู้อ่านให้กว้างขึ้น ผ่านการนำเสนอวัฒนธรรมประเทศญี่ปุ่นในทางมุมต่างๆทั้งยังเรื่องความสัมพันธ์ในครอบครัว การศึกษาเล่าเรียน การทำงาน หรือแม้แต่พิธีกรรมรวมทั้งขนบธรรมเนียมต่างๆซึ่งแม้ว่าจะเป็นวัฒนธรรมต่างประเทศ แม้กระนั้นก็มีหลายมุมมองที่ใกล้เคียงหรือคล้ายกับวัฒนธรรมไทย นักอ่านก็เลยสามารถทำความเข้าใจแล้วก็นำมาเปรียบได้อย่างเป็นธรรมชาติ
 
 เมื่อไปสู่ยุคดิจิทัล การเข้าถึงมังงะก็ยิ่งง่ายมากยิ่งขึ้น จากเดิมที่จะต้องซื้อเป็นเล่มหรือเช่าจากร้านค้าการ์ตูน ตอนนี้มีเว็บรวมทั้งแอปพลิเคชันจำนวนมากที่ให้บริการมังงะทั้งแบบฟรีและก็แบบเสียตังค์ ทำให้คนอ่านสามารถติดตามเรื่องโปรดได้ทุกที่ที่ต้องการ ความสะดวกนี้ยังทำให้ฐานคนอ่านมังงะในไทยขยายตัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยยิ่งไปกว่านั้นในกลุ่มวัยรุ่นยุคสมัยใหม่ที่คุ้นเคยกับการใช้วัสดุอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เป็นประจำ
 
 การเจริญเติบโตของวัฒนธรรมมังงะในไทยยังสะท้อนให้มองเห็นผ่านการจัดงานอีเวนต์ต่างๆเป็นต้นว่า งานการ์ตูน งานคอสเพลย์ หรือเทศกาลวัฒนธรรมญี่ปุ่น ซึ่งมีการจัดขึ้นอย่างสม่ำเสมอในหลายจังหวัดทั้งประเทศ กิจกรรมกลุ่มนี้ไม่เพียงแต่แสดงให้เห็นถึงความนิยมชมชอบของมังงะเท่านั้น แม้กระนั้นยังเป็นหลักที่ให้คนที่ให้ความสนใจคล้ายกันได้มาพบปะสนทนาเปลี่ยนความคิดเห็น สร้างโครงข่าย แล้วก็ส่งเสริมการสร้างสรรค์ผลงานของตนเอง
 
 ในด้านเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมมังงะในไทยก็เติบโตขึ้นอย่างสม่ำเสมอ มีการจ้างแรงงานด้านการแปล การพิมพ์ การขาย แล้วก็ถึงแม้ว่าจะการผลิตผลงานต้นฉบับโดยนักวาดไทยเองที่ได้รับอิทธิพลจากมังงะประเทศญี่ปุ่น ในตอนนี้เริ่มมีนักวาดไทยคนจำนวนไม่น้อยที่สามารถเผยแพร่ผลงานผ่านแพลตฟอร์มระดับประเทศ และก็ได้รับการยินยอมรับจากผู้อ่านทั้งโลก
 
 สิ่งสำคัญที่จะทำให้วัฒนธรรมการอ่านมังงะในไทยเติบโตอย่างยั่งยืนคือ การสนับสนุนจากคนอ่านในด้านลิขสิทธิ์ การเลือกอ่านจากแหล่งที่ถูก การผลักดันผลงานของนักเขียนและก็นักวาดผ่านช่องทางที่เหมาะสม รวมไปถึงการผลักดันและสนับสนุนการศึกษาผ่านมังงะในสถานศึกษา เพื่อให้เด็กและก็เยาวชนได้รับประโยชน์อย่างมากจากสื่อชนิดนี้
 
 มังงะไม่ได้เป็นเพียงการ์ตูนที่อ่านเพื่อความเพลิดเพลิน แต่เป็นอุปกรณ์ที่ทรงประสิทธิภาพในการพัฒนาความสามารถ ความคิดสร้างสรรค์ และก็ความรู้ความเข้าใจในวัฒนธรรมโลก ถ้าหากสังคมไทยสามารถใช้มังงะให้กำเนิดประโยชน์อย่างประดิษฐ์ ก็จะสามารถปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับคนรุ่นหลัง รวมทั้งยกระดับวัฒนธรรมการอ่านในประเทศได้อย่างยั่งยืน